Postoji li kruh koji je zdrav?
Pšenica u svom prirodnom obliku sadrži tri komponente: klice, endosperm i mekinje.
Ovi se dijelovi razlikuju po svom kemijskom sastavu. Ovojnica-mekinje sadrži veliku količinu celuloznih vlakana, minerala i vitamina B skupine. Endosperm, koji čini oko 86% zrna, sadrži većinom škrob i bjelančevine, dok klica obiluje šećerima, mastima i vitaminima.    

Klice sadrže velike količine vitamina i minerala, u endospermu se nalaze velike količine ugljikohidrata te proteini, dok mekinje podrazumijevaju vlakna.

Dok su brašna od cjelovitog zrna pšenice izrađena mljevenjem netaknutih zrna pšenice, prilikom izrade klasičnog bijelog pšeničnog brašna uklanjaju se klice i mekinje, odnosno, uklanja se oko 80% vlakana i hranjivih tvari.

Preporuka je konzumirati proizvode od cjelovitog zrna, jer dobivamo najviše hranjivih tvari.

Bijeli kruh
Preradom pšenice u bijelo brašno skida se ovojnica zrna i uklanja klica, ostavljajući samo endosperm, čime se gubi mnoštvo korisnih nutrijenata.

Pšenični kruh
Pšenični ili bijeli kruh znači da je kruh dobiven od pšeničnog brašna, što je samo još jedan izraz za rafinirano bijelo brašno.
To nije kruh od cjelovitog pšeničnog zrna !

Pšenični kruh od cjelovitog zrna
Cjelovito zrno je ključno jer to znači da su ovojnica, klica i endosperm pšeničnog zrna ostali netaknuti. Ovaj kruh se sastoji isključivo od cjelovitog pšeničnog zrna te je zdraviji izbor od običnog pšeničnog kruha.

Integralni kruh
Slično kao i kod pšeničnog kruha, od cjelovitog zrna integralni kruh sastoji se od zrna žitarica koje su u potpunosti netaknute.
Osnovna razlika između ove dvije vrste kruha je ta što integralni kruh, osim pšenice, može sadržavati i druge cjelovite žitarice poput ječma, zobi ili smeđe riže, a sve one bogate su vlaknima, vitaminima i mineralima.
Iako je cjelovita pšenica najpopularnija vrsta cjelovite žitarice, kruh od cjelovitog zrna pšenice samo je jedna vrsta integralnog kruha. Ovo su dvije najzdravije opcije koje se mogu pronaći u trgovinama, a razlika u nutritivnim vrijednostima je minimalna i ovisi o kombinaciji žitarica.

Mješoviti kruh
Iako zvuči kao zdravija opcija, nema nikakve garancije da se svaki mješoviti kruh na policama trgovina proizvodi od 100% cjelovitog zrna ili da u sebi nema rafiniranog zrna.
Mješoviti kruh sadrži više od jedne vrste žitarice, kao što su pšenica, zob i quinoa. Žitarice mogu biti prerađene (uklanjaju se ovojnica i klica), čime se uklanjaju prehrambene vrijednosti, uključujući vlakna i hranjive tvari. Zbog toga kruh neće biti zdrav kao što je to kruh od cjelovitog pšeničnog zrna ili integralni kruh. Na omotu kruha pročitajte popis sastojaka i potražite pojmove poput ‘izbijeljen’ ili ‘obogaćen’ što je siguran pokazatelj da je riječ o kruhu koji nije dobiven od cjelovitih žitarica.

Kruh od prosijanog zrna
Kruh od prosijanog zrna dobiva se od brašna proklijalih žitarica, do čega dolazi kada su žitarice izložene vlažnim i toplim uvjetima. Ugljikohidrati pohranjeni u endospermu zrna postaju lakše probavljivi, a smatra se i da povećavaju tjelesnu biorazgradivost nekih vitamina i minerala.

Koji je kruh najzdraviji?
Bilo koji kruh proizveden od 100% cjelovitog zrna, bez obzira na to je li riječ o cjelovitom zrnu pšenice ili neke druge žitarice.

Najbolji izvori vlakana su integralne (cjelovite) žitarice, zobene mekinje, orašasti plodovi i sjemenke te voće i povrće.